La Administración Pública de la Comunidad Valenciana
| Autor | José María Baño León - Andrés Boix Palop |
| Cargo del Autor | Catedrático de Derecho Administrativo. Universitat de València-Estudi General de València - Ayudante de Derecho Administrativo. Universitat de València-Estudi General de València |
| Páginas | 545-577 |
545
ΛΑ Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ∆Ε ΛΑ ΧΟΜΥΝΙ∆Α∆ ΑΥΤΝΟΜΑ ∆Ε ςΑΛΕΝΧΙΑ
1Πυεδε ενχοντραρσε υνα αχτυαλιζαδα ϖισι⌠ν δεσδε υν πυντο δε ϖιστα ϕυρδιχο ψ πολτιχο δε λασ διφιχυλτα−
δεσ ψ χιρχυνστανχιασ δε εσε προχεσο, µαρχαδο πορ λα δενοµιναδα Βαταλλα δε ςαλνχια, εν ς. ΓΑΡΡΙ∆Ο ΜΑΨΟΛ
ϑ. ΜΑΡΤ⊆Ν ΧΥΒΑΣ Μ. ΣΟΛΕΡ ΣℑΝΧΗΕΖ (χοορδ.), Ελ ναχιµιεντο δελ Εστατυτο ςαλενχιανο, Φυνδαχι⌠ν Προφεσορ
Μανυελ Βροσετα, ςαλενχια, 2001.
ΛΑ Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ ∆Ε ΛΑ ΧΟΜΥΝΙ−
∆Α∆ ςΑΛΕΝΧΙΑΝΑ
ϑΟΣ⊃ ΜΑΡ⊆Α ΒΑ∇Ο ΛΕΝ
Χατεδρ〈τιχο δε ∆ερεχηο Αδµινιστρατιϖο
Υνιϖερσιτατ δε ςαλνχια−Εστυδι Γενεραλ δε ςαλνχια
ΑΝ∆Ρ⊃Σ ΒΟΙΞ ΠΑΛΟΠ
Αψυδαντε δε ∆ερεχηο Αδµινιστρατιϖο
Υνιϖερσιτατ δε ςαλνχια−Εστυδι Γενεραλ δε ςαλνχια
ΣΥΜΑΡΙΟ: 1.− ΓΟΒΙΕΡΝΟ Ψ Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ. 2.− ΛΑΣ
ΧΟΝΣΕϑΕΡ⊆ΑΣ Ψ ΣΥ ΕΣΤΡΥΧΤΥΡΑ ΟΡΓℑΝΙΧΑ. 3.− ΛΑΑ∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ
ΠΕΡΙΦ⊃ΡΙΧΑ. 4.− Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ ΙΝΣΤΙΤΥΧΙΟΝΑΛ Ψ ΧΟΡΠΟΡΑΤΙςΑ.
5.− Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ ΧΟΝΣΥΛΤΙςΑ. 6.− ΕΛΣΕΧΤΟΡ Π∨ΒΛΙΧΟ ΕΧΟΝΜΙΧΟ.
7.− ΡΕΛΑΧΙΟΝΕΣ ΧΟΝ ΛΟΣ ΕΝΤΕΣ ΛΟΧΑΛΕΣ. 8.− ΡΕΛΑΧΙΟΝΕΣ ΧΟΝ ΛΑ
ΥΝΙΝ ΕΥΡΟΠΕΑ. 9.− ΕΣΤΡΥΧΤΥΡΑ ΓΕΝΕΡΑΛ ∆Ε ΛΑ ΦΥΝΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ.
10.− ΕΣΠΕΧΙΑΛΙ∆Α∆ΕΣ ΟΡΓΑΝΙΖΑΤΙςΑΣ.
Λα Λεψ Οργ〈νιχα 5/1982, δε 1 δε ϕυλιο, δε Εστατυτο δε Αυτονοµα δε λα
Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα, χονστιτυψε ελ πυντο φιναλ δε λλεγαδα δε υν προχεσο αυτον⌠−
µιχο θυε, εν λο θυε σε ρεφιερε α λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα, σε τορν⌠ εσπεχιαλµεντε
χονφλιχτιϖο πορ λα χονφλυενχια δε υνα σεριε δε φαχτορεσ δε τιπο σοχιαλ, πολτιχο, ε
ινχλυσο ϕυρδιχο. Ελ τεξτο δεφινιτιϖο δελ Εστατυτο δε Αυτονοµα ϖαλενχιανο συργε δελ
χοµπροµισο φιναλµεντε λογραδο εν Βενιχ◊σσιµ εντρε λοσ ρεπρεσενταντεσ δε λασ πριν−
χιπαλεσ φυερζασ πολτιχασ, ψ ποστεριορµεντε ρατιφιχαδο εν Πε〉σχολα εν λα πριµαϖερα
δε 1981, πορ µεδιο δελ χυαλ σε µοδιφιχαρον υνα σεριε δε ασπεχτοσ σιµβ⌠λιχοσ θυε σε
ηαβαν ρεϖελαδο χοµο εσχολλοσ χασι ινσαλϖαβλεσ α λα ηορα δε αλχανζαρ ελ χονσενσο
εντρε λασ διϖερσασ φυερζασ πολτιχασ (λα δενοµιναχι⌠ν δε λα Χοµυνιδαδ Αυτ⌠νοµα ψ
δε συ λενγυα προπια, ασ χοµο λα βανδερα, πρινχιπαλµεντε)1. Ελ αχχεσο α λα αυτονο−
µα δε λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα α〉αδι⌠ α εστασ διφιχυλταδεσ ενδ⌠γενασ υν προβλε−
µα δεριϖαδο δε λα προπια µαρχηα δελ προχεσο αυτον⌠µιχο εν ελ χονϕυντο δελ Εσταδο
εσπα〉ολ. Λα Υνι⌠ν δε Χεντρο ∆εµοχρ〈τιχο, α λα ϖιστα δε λα γενεραλιζαχι⌠ν δε λασ
εξπεριενχιασ εν ταλ σεντιδο εν οτρασ Χοµυνιδαδεσ Αυτ⌠νοµασ, ψ εν λα σεγυριδαδ δε
θυε ελ ρεφερνδυµ νεχεσαριο παρα αχχεδερ α λα αυτονοµα α τραϖσ δελ προχεσο δελ
αρτχυλο 151 δε λα Χονστιτυχι⌠ν σε σαλδαρα χον υν ρεσυλταδο ποσιτιϖο εν λα
Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα, οπτ⌠ πορ χερραρ εστα ϖα, αντε ελ τεµορ δε θυε σε γενεραλι−
ζαρα δεφινιτιϖαµεντε χοµο µεχανισµο δε αχχεσο α λα αυτονοµα εν οτρασ ρεγιονεσ
εσπα〉ολασ2. Λα µοδιφιχαχι⌠ν θυε συφρι⌠ ελ προχεδιµιεντο δε αχχεσο α λα αυτονοµα,
θυε φιναλµεντε σερ〈 ελ δελ αρτχυλο 143 δε λα Χονστιτυχι⌠ν, νο σε τρασλαδ⌠, σιν εµβαρ−
γο, αλ προπιο τεξτο δελ Εστατυτο δε Αυτονοµα δε λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα, µυψ
ινσπιραδο εν ελ χαταλ〈ν ψ θυε εξχεδα χλαραµεντε λασ χοµπετενχιασ χονστιτυχιοναλ−
µεντε ποσιβλεσ. Παρα τραταρ δε σαλϖαρ λα χονστιτυχιοναλιδαδ δελ τεξτο ελ Εστατυτο φυε
χοµπλεµενταδο δεσδε συ µισµο ναχιµιεντο χον υνα Λεψ Οργ〈νιχα δε
Τρανσφερενχιασ δε λασ πρεϖιστασ εν ελ αρτχυλο 150.2 δε λα Χονστιτυχι⌠ν (λα χονοχιδα
ΛΟΤΡΑςΑ)3. ∆εβιδο α εστα τεµπρανα αµπλιαχι⌠ν δε λασ χοµπετενχιασ δε λα
Γενεραλιτατ ςαλενχιανα, λασ συχεσιϖασ ρεφορµασ συφριδασ ηαστα λα φεχηα πορ ελ
Εστατυτο ςαλενχιανο ηαν σιδο δε µυψ ποχο χαλαδο, ψα θυε νο ηα σιδο νεχεσαριο, πορ
ελ µοµεντο, αχοµετερ αµπλιαχι⌠ν δε λασ χοµπετενχιασ ρεχονοχιδασ α λα Χοµυνιδαδ
ςαλενχιανα νι δε λασ φαχυλταδεσ ρεχονοχιδασ α συ Αδµινιστραχι⌠ν Πβλιχα4.
546
ΛΑ Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ∆Ε ΛΑΣ ΧΟΜΥΝΙ∆Α∆ΕΣ ΑΥΤΝΟΜΑΣ
2Ελ µοµεντο εν θυε σε προδυχε εστε γιρο δε λα ΥΧ∆, εντονχεσ εν ελ Γοβιερνο, χοινχιδε χον ελ προχε−
σο δε µαδυραχι⌠ν δε λοσ Παχτοσ Αυτον⌠µιχοσ α λοσ θυε εστε παρτιδο τερµιναρα πορ λλεγαρ χον ελ Παρτιδο
Σοχιαλιστα Οβρερο Εσπα〉ολ (πρινχιπαλ παρτιδο δε λα οποσιχι⌠ν) ελ 31 δε ϕυλιο δε 1981. Εστε χοµπροµισο, εν λα
λνεα δε λοσ πλαντεαµιεντοσ ψ προπυεστασ δελ Ινφορµε δε λα Χοµισι⌠ν δε Εξπερτοσ σοβρε αυτονοµα, (πυβλιχα−
δο πορ ελ Χεντρο δε Εστυδιοσ Χονστιτυχιοναλεσ, Μαδριδ, 1981), βυσχα λα γενεραλιζαχι⌠ν δελ µοδελο αυτον⌠µι−
χο παρα τοδο ελ τερριτοριο δελ Εσταδο, σι βιεν δε φορµα ηοµογνεα ψ, εν παρτε, ↔ρεβαϕαδα≈ ρεσπεχτο δε λασ εξπε−
ριενχιασ ψα εν εσε µοµεντο εν µαρχηα.
3Ταλ προχεδιµιεντο, σι βιεν ϕυρδιχαµεντε δυδοσο (πυεσ εν νινγν χασο σαλϖαβα λα χοντραδιχχι⌠ν εντρε
ελ Εστατυτο δε Αυτονοµα δε λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα ψ λασ χοµπετενχιασ θυε ελ αρτχυλο 148.1 δε λα
Χονστιτυχι⌠ν περµιτα ασυµιρ ινιχιαλµεντε α λασ αυτονοµασ δελ αρτχυλο 143), ερα ελ νιχο ποσιβλε εν λα µεδι−
δα εν θυε ϕυρδιχαµεντε ελ Εστατυτο (πορ µυχηο θυε σεα ταµβιν υνα λεψ οργ〈νιχα) νο ποδα ↔ιντεγραρ≈ εν σ
µισµο υνα τρανσφερενχια δε χοµπετενχιασ δελ Εσταδο α λα Χοµυνιδαδ Αυτ⌠νοµα χοµο λα πρετενδιδα (Σ.
ΜΥ∇ΟΖ ΜΑΧΗΑ∆Ο, Λα ιντερπρεταχι⌠ν εστατυταρια δελ σιστεµα χονστιτυχιοναλ δε διϖισι⌠ν δε χοµπετενχιασ, εν
Ρεϖιστα δε ∆ερεχηο Πολτιχο, ν≡ 5, 1979−1980, π. 65; Λασ ποτεσταδεσ λεγισλατιϖασ δε λασ Χοµυνιδαδεσ
Αυτ⌠νοµασ, Χιϖιτασ, Μαδριδ, 1.981, ππ. 31 ψ σσ.). Σοβρε λα ΛΟΤΡΑςΑ ϖιδε Γ. ΦΕΡΝℑΝ∆ΕΖ ΦΑΡΡΕΡΕΣ, Ελ αρ−
τχυλο 150.2 δε λα Χονστιτυχι⌠ν ψ ελ δεσαρρολλο δελ Εσταδο δε λασ Αυτονοµασ, εν Ρεϖιστα ςασχα δε
Αδµινιστραχι⌠ν Πβλιχα, ν≡ 36−2, 1993, ππ. 84−88.
4Λα γραν ρεφορµα δε λοσ Εστατυτοσ δε Αυτονοµα δε αθυελλασ Χοµυνιδαδεσ Αυτ⌠νοµασ θυε αχχεδιερον
πορ λα ϖα δελ αρτ. 143 ΧΕ (σοβρε λασ χαυσασ δε εστα ρεφορµα εν βλοθυε ψ συ ινστρυµενταχι⌠ν ινιχιαλ πορ µεδιο
δε υνα Λεψ οργ〈νιχα δε τρανσφερενχιασ ηαστα λα ρεφορµα δε λοσ διϖερσοσ Εστατυτοσ, ϖιδε Ε. ΜΙΤϑΑΝΣ ΠΕΡΕΛΛ,
Ηαχια υνα εθυιπαραχι⌠ν εντρε τοδασ λασ Χοµυνιδαδεσ Αυτ⌠νοµασ: Λα αµπλιαχι⌠ν δε χοµπετενχιασ δε λα Λεψ
οργ〈νιχα 9/1992, δε 23 δε διχιεµβρε, εν Αυτονοµιεσ, ν≡ 17, 1993, ππ. 83−98; ϖιδε ταµβιν ς. ΓΑΡΡΙ∆Ο
ΜΑΨΟΛ, Εϖολυχι⌠ν δελ Εσταδο Αυτον⌠µιχο ψ Ρεφορµα δε λοσ Εστατυτοσ, εν Ρεϖιστα δε ∆ερεχηο Πολτιχο,
ν≡ 48−49, 2000, ππ. 41−46) σε σαλδ⌠ εν ελ χασο δελ ϖαλενχιανο χον λα Λεψ Οργ〈νιχα 5/1994, δε 24 δε µαρζο,
δε ρεφορµα δελ Εστατυτο δε Αυτονοµα δε λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα. Πορ µεδιο δε λα χυαλ νιχαµεντε φυε
ιντροδυχιδα υνα ∆ισποσιχι⌠ν αδιχιοναλ τερχερα αλ τεξτο θυε δεχλαραβα θυε ↔τοδασ λασ χοµπετενχιασ ατριβυιδασ
πορ ελ πρεσεντε Εστατυτο θυεδαν ινχορποραδασ α λ πλεναµεντε, ασυµινδοσε χον χαρ〈χτερ εστατυταριο πορ λα
Γενεραλιτατ ςαλενχιανα≈, ασ χοµο φυερον δερογαδασ λασ ∆ισποσιχιονεσ τρανσιτοριασ θυε εν ελ προπιο Εστατυτο
πρεϖεαν µοδαλιδαδεσ δε εϕερχιχιο χονδιχιοναδασ α αχτυαχιονεσ εσταταλεσ παρα αθυελλασ χοµπετενχιασ ρεχονο−
χιδασ εν ελ Εστατυτο ψ θυε εξχεδαν δελ µαργεν δελ αρτ. 148.1 ψ ρεθυεραν δε υνα τρανσφερενχια εσταταλ.
Ασιµισµο, ελ Εστατυτο δε Αυτονοµα συπονε λα πριµερα πιεδρα δε λα χονστρυχ−
χι⌠ν, πορ πριµερα ϖεζ εν λα ηιστορια, δε υνα µοδερνα Αδµινιστραχι⌠ν πβλιχα ϖαλεν−
χιανα. Σιν εµβαργο, ψ α πεσαρ δε χονστιτυιρ ελ γερµεν δε υνα οργανιζαχι⌠ν αδµινισ−
τρατιϖα δε νυεϖα πλαντα, λα ατενχι⌠ν πρεσταδα εν ελ προχεσο εστατυταριο α εστα χυεστι⌠ν
φυε, χυανδο µενοσ, εσχασα. Λασ πριοριδαδεσ πολτιχασ δελ µοµεντο σε χεντραρον εν
ασυντοσ διστιντοσ. Τοδασ λασ πρεοχυπαχιονεσ ϕυρδιχο−πβλιχασ εσταβαν µ〈σ οριεντα−
δασ α λα προπια χονσεχυχι⌠ν ψ αρτιχυλαχι⌠ν δε λα αυτονοµα πολτιχα θυε α λα ρεφλε−
ξι⌠ν εν τορνο α λα µεϕορ φορµα δε ινστρυµενταρλα αδµινιστρατιϖαµεντε. ∆ε φορµα
θυε λασ χυεστιονεσ µ〈σ προπιαµεντε οργανιζατιϖασ θυεδαρον ρελεγαδασ α υν σεγυν−
δο πλανο, σιν θυε σε συσχιταρα εξχεσιϖο δεβατε αλ ρεσπεχτο. Λα Αδµινιστραχι⌠ν πβλι−
χα ϖαλενχιανα σε ηα ιδο χονστρυψενδο χον ελ τρανσχυρσο δελ τιεµπο, αδαπτ〈νδοσε α
λασ νυεϖασ ρεαλιδαδεσ, σιν θυε συσ ελεµεντοσ εστρυχτυραλεσ β〈σιχοσ φυεραν δισε〉αδοσ
ατενδιενδο α οτρο φαχτορ θυε αλ µιµετισµο ρεσπεχτο δε λασ φ⌠ρµυλασ οργανιζατιϖασ
τραδιχιοναλεσ εν λοσ εντεσ πολτιχο−αδµινιστρατιϖοσ τερριτοριαλεσ.
Λα εφιχαχια δε λα αχτυαχι⌠ν αδµινιστρατιϖα δεπενδε εν νο ποχασ οχασιονεσ δε συσ
νορµασ δε οργανιζαχι⌠ν. Εσ δε λαµενταρ θυε, α πεσαρ δε λα ρελατιϖα ϕυϖεντυδ δε υν
µοδελο δε Αδµινιστραχι⌠ν χοµο ελ ϖαλενχιανο (ελεµεντο θυε ποδρα ηαβερ σιδο
απροϖεχηαδο παρα ρεσολϖερ αλγυνασ διφιχυλταδεσ), στε σε ϖεα σοµετιδο, χοµο χον−
σεχυενχια δε λα ινερχια χον λα θυε φυε δισε〉αδο ελ εντραµαδο βυροχρ〈τιχο−αδµινισ−
τρατιϖο5, α λασ µισµασ τενσιονεσ ψ θυιεβρασ (προδυχτοσ δελ προχεσο δε δεσχαργα βυρο−
χρ〈τιχα θυε ϖιϖιµοσ εν λα αχτυαλιδαδ) θυε οτροσ µυχηο µ〈σ αντιγυοσ. Εν λα µεδιδα
εν θυε ελ προχεσο αυτον⌠µιχο, προβαβλεµεντε πορθυε νο ποδα σερ δε οτρο µοδο,
νο φυε εµπλεαδο παρα ρεπενσαρ ελ µοδελο δε οργανιζαχι⌠ν δε υνα Αδµινιστραχι⌠ν
πβλιχα λλαµαδα α ενφρενταρσε α νυεϖοσ προβλεµασ εν υνασ σοχιεδαδεσ ραδιχαλµεν−
τε διστιντασ, χονταµοσ χον υνο θυε, δαδασ συσ σιµιλιτυδεσ χον ελ εµπλεαδο πορ οτρασ
Αδµινιστραχιονεσ αυτον⌠µιχασ ψ, τοδασ ελλασ, χον ελ δελ Εσταδο χεντραλ, εστ〈 λλαµα−
δο α πρεσενταρ προβλεµασ µυψ σιµιλαρεσ.
547
ΛΑ Α∆ΜΙΝΙΣΤΡΑΧΙΝ Π∨ΒΛΙΧΑ∆Ε ΛΑ ΧΟΜΥΝΙ∆Α∆ ςΑΛΕΝΧΙΑΝΑ
Ταµποχο, πορ µοτιϖοσ σεµεϕαντεσ, σε οπερ⌠ ρεφορµα αλγυνα δελ Εστατυτο ϖαλενχιανο εν ελ µαρχο δελ προχεσο
δε περφεχχιοναµιεντο δε λοσ σιστεµασ αυτον⌠µιχοσ δε γοβιερνο θυε δα οριγεν α λασ ρεφορµασ δε λοσ Εστατυτοσ
δε εστασ Χοµυνιδαδεσ Αυτ⌠νοµασ α λο λαργο δε λοσ α〉οσ 1996−1999 (ς. ΓΑΡΡΙ∆Ο ΜΑΨΟΛ, Εϖολυχι⌠ν δελ
Εσταδο Αυτον⌠µιχο ψ Ρεφορµα δε λοσ Εστατυτοσ, χιτ., ππ. 46−52).
Χον ινδεπενδενχια δε εστα ρεφορµα, λα Λεψ Οργ〈νιχα 5/1982, δε 1 δε ϕυλιο, δε Εστατυτο δε Αυτονοµα δε
λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα, ηα συφριδο οτρασ δοσ µοδιφιχαχιονεσ. Λα Λεψ Οργ〈νιχα 4/1991, δε 13 δε µαρζο,
µοδιφιχ⌠ συ αρτχυλο 12.4 χον οβϕετο δε ιντροδυχιρ, χοµο σε ηιζο εν τοδοσ λοσ Εστατυτοσ δε λασ Χοµυνιδαδεσ
Αυτ⌠νοµασ δελ αρτ. 143 ΧΕ, υνα πρεϖισι⌠ν θυε περµιτιερα λα χελεβραχι⌠ν δε λασ Ελεχχιονεσ αυτον⌠µιχασ εν υνα
φεχηα φιϕα, χαδα χυατρο α〉οσ ελ χυαρτο δοµινγο δε µαψο. Πορ λτιµο, λα Λεψ 24/2002, δε 1 δε ϕυλιο, δελ ργι−
µεν δε χεσι⌠ν δε τριβυτοσ δελ Εσταδο α λα Χοµυνιδαδ ςαλενχιανα ψ δε φιϕαχι⌠ν δελ αλχανχε ψ χονδιχιονεσ δε
διχηα χεσι⌠ν, ηα µοδιφιχαδο ελ αρτ. 52.1 δελ Εστατυτο παρα αδαπταρλο αλ νυεϖο µοδελο δε φινανχιαχι⌠ν αυτον⌠−
µιχα.
5Εστε δεϕαρσε λλεϖαρ πορ λα ινερχια εσ υνα ινελυχταβλε χονσταντε, αλ παρεχερ, δε λασ εστρυχτυρασ αδµινισ−
τρατιϖασ. ςαλγα παρα ιλυστραρλο ελ εϕεµπλο τοµαδο πορ ϑ. Μ. ΧΑΣΤΕΛΛΣΑΡΤΕΧΗΕ, Βαλανχε ψ περσπεχτιϖασ δελ
Εσταδο Αυτον⌠µιχο, εν Ρεϖιστα ςασχα δε Αδµινιστραχι⌠ν Πβλιχα, ν≡ 40 (ΙΙ), π. 101, θυε σε ηαχε εχο δελ
ηεχηο δε θυε υνα χοµισι⌠ν βριτ〈νιχα παρα λα µοδερνιζαχι⌠ν δελ γοβιερνο δεσχυβρι⌠, τρασ λα ΙΙ Γυερρα Μυνδιαλ,
θυε λα Αδµινιστραχι⌠ν εσταβα παγανδο α υν εµπλεαδο α τιεµπο χοµπλετο παρα ενχενδερ ηογυερασ α λο λαργο
δε λα χοστα σι αϖισταβα α λα Αρµαδα ινϖενχιβλε εσπα〉ολα.
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba